Էկոլոգիա


Երևանի հիմնախնդիրներից
 
Աղբ
Աղբ թափում են տոննաներով: Այնպիսի տպավորություն է, թե  թափված աղբն ինքն իրեն պիտի անհետանա և խննդիրները վերանան: Սակայն մենք բոլորս էլ գիտենք, թե որտեղ են Երևանի աղբամանները: Գիտենք նաև, որ աղբը վառվում է, մթնոլորտ են արտանետվում դիոկսինի, սնդիկի և այլ թունավոր նյութերի մահացու դոզաներ: Այո, ՀՀ բնապահպանության նախարարը ստորագրել է համատեղ հուշագիր ՄԱԿ-ի հետ, որի համաձայն 2025 թ.-ին Հայաստանում այլևս չեն լինի նմանատիպ աղբարկղեր, աղբը կմշակվի և կոչնչացվի էկոլոգիապես անվտանգ ձևով: Սակայն հիմա այն մարդիկ, ովքեր բնակվում են Հայաստանում , կարող են օգնել իրենց երկրին՝ պահպանելով շրջակա միջավայրը. չնետել պոլիէթելային փտոպրակները, այլ օգտագործել մի քանի անգամ, չնետել շշերը: 
 
Անօթևան կենդանիներ
Ամբողջ Երևանում թափառում են կենդանիներ, որոնք չունեն ոչ տուն, ոչ էլ տերեր: Այդ բոլոր կենդանիները ստիպված են դիմակայել սովին, եղանակային վատ պայմաններին, մարդկանց խոշտանգումներին: Քաղաքի անօթևան կատուններն ու շները 90 % դեպքերում նախկին տնային կենդանիներն են: Այո, երբեմն նրանք նաև ագռեսիվ են տրամադրվում մարդկանց հանդեպ, ինչը միանգամայն արդարացված է: Մեծ թվով անօթևան կենդանիները իրական ու շատ լուրջ խնդիր են: Անօթևան կենդանիների խնդիրը պետք է ողջամտորեն լուծել: Առաջին հերթին անհրաժեշտ է ստեղ քաղաքակիրթ ապաստարաններ, որտեղ կաշխատեն պրոֆեսիոնալ մասնագետներ, այնուհետև աստիճանաբար բռնել շներ ու կատուներ, ստերիլիզացնել նրանց, գտնել նրանց համար բարեխիղճ տերեր: Միայն այսպես հնարավոր է մարդավայել կերպով լուծել այս խնդիրը:
 
Կեղտ
Տղամարդը ծխում և մնացորդը գցում է գետնին, կինը պայուսակից հանում է գնումների կտրոնը ու գցում գետնին, երեխան ուտում է չիպսն ու թուղթը գցում գետնին. թվում է՝ մանրուքներ են... սակայն երբ հասուն մարդկանց մեծամասնությունն իրեն թույլ է տալիսի այդպիսի թեթևամտությամբ վերաբերվել սեփական հողի հետ, ապա երեխաներն էլ են անում նույնը: Նման վերաբերմունքի բազմաթիվ օրինակներ կարելի է բերել: «Որտեղ ուզեմ, այնտեղ կթափեմ» արտահայտությունը դառնում է սովորություն: Մենք ցանկանում ենք ապրել մաքրության մեջ, մենք էլ մեղավոր ենք դրա բացակայության համար:
Հասարակական տրանսպորտ
Զբոսաշրջիկների, ինչպես նաև տեղացիների համար մեծ դժվարություն է արաջացնում հասարակական տրանսպորտի անկանոն իրավիճակը: Առաջին հերթին, գոյություն չունի տրանսպորտային երթևեկության հստակ սահմանված ժամանակացույց: Երկրորդ հերթին՝ երեկոյան դժվարությամբ ենք գտում հասարակական տանսպորտ: ժամը 22:00- ից հետո զբոսաշրջիկներն ու երևանցիները գերադասում են օգտվել տաքսի ծառայություններից: Երևանի գիշերային կյանքը շատ ակտիվ է, մեծ է այդ ժամերին մարդկանց զբաղվածությունն ու տեղաշարժվելու անհրաժեշտությունը, ուստի հասարակական տրանսպորտի կարիք է զգացվում:
 
Վարորդներ և հետիոտներ
Ցավոք, Հայաստանում վարորդների և հետիոտների միջև հարաբերությունները շատ լարված են: Այնպիսի տպավորություն է ստեղծվում, թե  բացակայում է փոխադարձ հարգանքը: Մյուս կողմից, և վարորդները, և հետիոտները հստակ գիտակցում են, որ վթարի դեպքում երկու կողմերն էլ կտուժեն: Ի պաշտպանություն հետիոտների՝ կարող ենք ասել, որ վարորդները հաճախ հետիոնտնի անցման (այսպես կոչված «զեբրայի») վրա չեն  զիջում ճանապարհը, ինչը համարվում է ճանապարհային երթևեկության կանոնների խախտում: Ի պաշտպանություն վարորդների հավելենք, որ հետոիտները հաճախ անցնում են ճանապարհն անթույլատրելի մասում, ինչը նույնպես ճանապարհային երթևեկության կանոնների խախտում է:
 
 


Худая, как селедка!
Если в супермаркете рыбка вам кажется уж очень субтильной, не спешите ворчать на продавцов - мол, куда все нормальные экземпляры делись? Вполне возможно, вы наблюдаете последствия глобального потепления. Исследования ученых говорят о том что после 2014 года «похудели» несколько видов рыб, обитающих в северных морях. Селедка, морской язык и пикша нынче весят меньше, чем раньше. В среднем, конечно.

В будущем в весе потеряют и другие рыбы, а также кальмары, лобстеры и прочие обитатели морей и океанов, предупреждают исследователи Университета Британской Колумбии (Канада). Не исключено, что наши внуки будут есть семгу и треску, которая весит на 20 - 30 процентов меньше, чем сегодня! Это произойдет, если средняя температура океанов планеты повысится на один градус.

Почему? Рыбы - экотермы, то есть температура тела у них зависит от температуры воды, объясняют специалисты центра «Фобос». Океаны теплеют - рыбки тоже. Из-за этого у них ускоряется метаболизм, а еды-то в их среде обитания больше не становится. Еще один момент: из-за потепления содержание кислорода в морской воде снижается. Чтобы приспособиться к дефициту, подводные обитатели вынуждены становиться меньше. В первую очередь это касается больших и быстрых рыбин - например тунца.

Նիհար է, ինչպես սելյոդկա
Եթե խանութում ձեզ թվում է թե ձկները շատ բարակ են, մի շտապեք փնթփնթալ վաճառողների վրա ասելով, թե ինչու նորմալ տեսականիներ չկա։ Լիովին հնարավոր է, որ դուք ականատես եք լինում գլոբալ տաքացման հետևանքներին։ Գիտնականների հետազոտությունները ասում են այն մասին, որ 2014 թվականից հետո «բարակել»են մի քանի տեսակի ձկներ,որոնք բնակեցված են եղել հյուսիսային ծովերում։ Սելյոդկան, ծովային լեզուն և իշաձուկը հիմա ավելի թեթև են կշռում, քան առաջ։

Ապագայում քաշ կկորցնում են նաև մյուս ձկները, ինչպես նաև կալամարները, լոբբիստերը, ծովերի և օվկիանոսների մյուս բնակիչները, նախազգուշացնում են Բրիտանական Կոլումբիայի (Կանադա) համալսարանի հետազոտողները։ Չի բացառվում, որ մեր թոռները ուտեն սաղմոն և ձողաձուկ, որոնք կշռում են 20-30 տոկոսով պակաս, քան այսօր։ Այն տեղի կունենա, եթե մոլորակի օվկիանոսների միջին ջերմաստիճանը բարձրանա մեկ աստիճանով։

Ինչո՞ւ, ձկները էկոտերմիններ են, այսինքն նրանց մարմնի ջերմաստիճանը կախված է ջրի ջերմաստիճանից, բացատրում են «Ֆոբոս» կենտրոնի մասնագետները։ Օվկիանոսները տաքանում են - ձկները նույնպես։ Դրա պատճառով նրանք արագացնում են նյութափոխանակությունը, սակայն նրանց բնակության վայրերում ոչ մի սնունդ չի մնում։  Մեկ այլ հանգամանք՝ ջերմության պատճառով, ծովի ջրի թթվածնի պարունակությունը նվազում է։ Որպեսզի հարմարվեն դիֆիցիտին, ստորջրյա բնակիչները ստիպված են դառնալ ավելի փոքր։ Առաջին հերթին դա վերաբերվում է մեծ և արագաշարժ ձկներին, օրինակ՝ տունան։


10 источников энергии будущего



10 էներգիայի աղբյուրներ ապագայում 

Արդեն այսօր մենք ստանում ենք բավականաչափ էներգիա քամուց, բայց աճող, ի շնորհիվ քամու տուրբինի,որ երկրից 300-600 մ բարձր է , որտեղ քամին ավելի ուժեղ և կայուն է, մենք կարող էինք այդ էներգիան ստանալ ավելի արդյունավետ կերպով։ Սխեման պարզ է։ Գետնին կապված , փափուկ շրջանաձև դիրիժաբլը,որի տուրբինը գտնվում է մեջտեղում,  կարտադրի  երկու անգամ ավելի շատ էներգիա, քան նույն չափի կայուն հողմաղացը:
Նրա համար ոչինչ է 1600 կմ / ժամ արագությաթյամբ քամին և նրան կարելի է միացնել հավելյալ սարքավորումներ, օրինակ՝ վայ-ֆայ, որը կարող է ապահովել հասանելիություն համացանցում աշխարհի այն մասերում, որտեղ որ դեռևս այն բացակայում է։ Կախված տուրբինը ստեղծվել է նրա համար, որ ապահովի քամու էներգիայի վերականգնումը մոլորակի գյուղական վայրերում, որտեղ հնարավոր չէ ավանդական հողմաղացների կառուցումը:




Ատոմակայանները ավանդական միջուկային ռեակտորներ են, որոնք օգտագործվում են արդեն տասնամյակներ, պատասխանատու լինելով ԱՄՆ-ում սպառվող էներգիայի 20%-ը։ Ռեակտորները կառուցված են այսպես կոչված <<թեթև ջրի>> տեխնոլոգիայով։ Ջուրը շրջապատում է վառելիքի ձողերը, դրանով իսկ դանդաղեցնելով նեյտրոնները և ապահովվելով կայուն միջուկային ռեակցիա։
Բայց այս համակարգը չափազանց անարդյունավետ է։ Խողովակների մեջ ուրանի ատոմների միայն 5% է  օգտագործվում մինչև իրենց պիտանելիության վերջնաժամկետը։ Բոլոր չօգտագործվող ռադիոակտիվ ուրանը գնում է ռադիոակտիվ թափոնների հոր:
Բայց հիմա մենք ունենք արագ ռեակտորների ավելի արդյունավետ տեխնոլոգիա, որտեղ խողովակները ջրում սուզված չեն, այլ հեղուկ նատրիումում։ Դրա շնորհիվ օգտագործվում է ուրանի 95%-ը, 5%  անթույլատրելի ցածր արդյունավետության փոխարեն: Այս մեթոդը կլուծի 77 հազար տոննա ռադիոակտիվ թափոններից ազատվելու հսկայական խնդիրը, քանի որ այդ ռեակտորները կարող են դրանք կրկին օգտագործել։



ՀՀ օգտակար հանածոների քարտեզ 



ՀՀ գետային ցանց



ՀՀ ռելիեֆի քարտեզ















&lt;&lt;Ես կարողանում եմ&gt;&gt; ստուգատես
7-րդ դասարան
Ես կարողանում եմ-հղումը

աշխատել Google տետրում (տեղադրել տետրի հղումը)
Ես կարողանում եմ աշխատել google տետրում, ինձ համար շատ հեշտ է:

կազմել աղյուսակներ exel ծրագրով
Ես կարողանում եմ կազմել աղյուսակներ exel ծրագրով, բայց մի քիչ դժվարությամբ:


500 հազարից ավելի բնակչություն ունեցող քաղաքներ
Մոսկվա-10 562 099
Լոնդոն-7 556 900
Պեկին-19 817 968
Մադրիդ-3,273,049
Օտտավա-883 391
Հռոմ- 2 761 477
Բրազիլիա-190,010,647
Բաքու-2 045 815
Անկարա-4 319 167
Մոնտեվիդեո-1,336,878

250- 500 հազար
բնակչություն ունեցող քաղաքներ
խառտում-480
ֆրիտաուն-470
սֆակս-500
անտվերպեն-470
սարաևո-415
Շեֆիլդ-500
լիվերպուլ-450
էդինբուրգ-420
Մանչեստր-400
Գագա-450

կազմել դիագրամներ exel ծրագրով
Ես չեմ կարողանում կազմել դիագրամներ exel ծրագրով:

կազմել  խաչբառեր exel ծրագրով
Ես չեմ կարողանում կազմել  խաչբառեր exel ծրագրով

ստեղծել աշխարհագրական խաղեր
Ես կարողանում եմ ստեղծել աշխարհագրական խաղեր, բայց մի քիչ դժվարությամբ:

ստեղծել աշխարհագրական ֆիլմեր, ցուցադրություններ
Ես կարողանում եմ ստեղծել աշխարհագրական ֆիլմեր, ցուցադրություններ:

ստեղծել ռադիոնյութեր
Ես կարողանում եմ ստեղծել ռադիոնյութեր:

թարգմանել
Ես կարողանում եմ տարբեր լեզուներից թարգմանեմ հայերեն:

խմբավորել
Ես կարողանում եմ խմբագրել:

բլոգում տեղադրել հետաքրքրաշարժ նյութեր աշխարհագրությունից:


No comments:

Post a Comment